Povlačenje desni definiše se kao pomeranje nivoa ivice gingive tj. ivice desni u pravcu vrha korena zuba. Može biti generalizovano tj.da zahvata više ili manje sve prisutne zube ili se pak manifestuje samo na pojedinim zubima.
Povlačenje desni oko većine ili svih zuba klinička je manifestacija uznapredovalog stadijuma parodontopatije. Nakon početnog stadijuma parodontoze, koji se karakteriše akutnim zapaljenjem desni ( desni su uvećane, crvene, krvare prilikom pranja ili konzumiranja žilave hrane,npr jabuke) dolazi do njihovog propadanja i ta destrukcija klinički se registruje kao ogolićenje korena zuba te oni izgledaju kao da su izduženi. Ovi defekti desni mogu biti različitih veličina i oblika. Povlačenje desni osim gubitka mekog tkiva označava i gubitak koštanog tkiva koje napreduje sve do terminalnog stadijuma parodontopatije gde je gubitak kosti toliki da dolazi do labavljenja i ispadanja klinički zdravih zuba. Dakle, recesije gingive povezane sa generalizovanom parodontozom manifestuju je povlačenjem gingive ne samo sa vestibularne ( spoljašnje) strane zuba već je celokupno meko tkivo oko zuba više ili manje ravnomerno zahvaćeno promenama.
Uzrok parodontopatije sa svim njenim posledicama je pre svega dentalni plak . Taloženjem minerala u meke zubne naslage dolazi do formiranja kamenca koji je osnovni uzrok povlačenju desni i gubitku koštanog tkiva koji „beže“ od ove iritacije.
Povlačenje desni koje zahvata pojedine zube može se javiti na jednom ili više zuba. Karakteriše se najčešće, eksponiranjem korena zuba sa vestibularne (spoljašnje) strane zuba.
Najčešći uzroci povlačenja desni oko pojedinih zuba su:
1. OKLUZALNA TRAUMA – prilikom zatvaranja vilica neki zubi mogu pre dolaziti u kontakt nego ostali zubi. Ovaj odnos zuba se naziva traumatski kontakt jer dovodi do preopterećenja (traumatizacije) tih zuba. Posledica traumatskog tj. ranog kontakta su destruktivne promene na desnima i na koštanom tkivu.
Najčešći uzroci ranog kontakta zuba su:
a. Gubitak zuba– gubitak zuba dovodi do naginjanja susednih zuba usled čega ti zubi nisu više ravnomerno opterećeni. Takođe, zubi iz suprutne vilice „isplivavaju“ u prazan prostor stvoren gubitkom zuba i otežavaju kretnje donje vilice i uzrok su delovanja jačih sila na pojedine zube a i sami mogu biti izloženi dejstvu istih sila.
b. Ortodontske anomalije zuba i/ili zubnih nizova– slično kao kod gubitka zuba, različite nepravilnosti pre svega položaja pojedinih zuba ili grupe zuba imaju za posledicu da sile koje deluju u ustima na te zube deluju drugačije već kada su oni u svom normalnom položaju i ti zubi bivaju preopterećeni. Kao posledica dejstva ovih sila dolazi do povlačenja desni i gubitka kosti najčešće samo sa jedne strane zuba.Takođe kod ovih anomalija otežano je samočišćenje i čišćenje usne duplje što omogućuje lakšu akumulaciju dentalnog plaka, kamenca i konkremenata što ima za posledicu pogoršanje kliničke slike.
2. LOŠA TEHNIKA ČETKANJA ZUBA – korišćenje horizontalnih pokreta, četkica sa tvrdim vlaknima i primena većeg pritiska nego što je potrebno prilikom pranja zuba definiše se kao agresivno četkanje zuba. Ima za posledicu oštećenje mekih tkiva tj. desni koje se manifestuje njihovim povlačenjem kao i pojavom plitkih defekata na ogoljenom delu zuba tj. korenu.
3. VISOKI PRIPOJI FRENULUMA I PLIKA– usled poremećaja u razvoju pripoj frenuluma i plika (sluzokožni nabori u ustima) može biti u neposrednoj blizini ivice gingive. Tada se u toku žvakanja hrane, mimike, pranja zuba idr, preko njih prenosi vuča na gingivu usled čega se ivica desni odvaja od zuba i dolazi do njenog pomeranja i ogolićavanja vrata zba
4. NEADEKVATNI PROTETSKI RADOVI I PLOMBE– preširoke krunice, plombe koje prominiraju, protetski radovi koji su uzrok traumatskog kontakta….
TERAPIJA RECESIJE GINGIVE
Otklanjanje uzoka recesije:
a. Eliminisanje traumatskog kontakta selektivnim brušenjem zuba
b. Nadoknada ekstrahovanih zuba- protetska rehabilitacija
c. Ortodontska terapija- ispravljanje nepravilnog položaja zuba
d. Pravilno održavanje oralne higijene
e. Hirurška korekcija visoko postavljenih frenuluma i plika
f. Zamena neadekvatnih protetskih radova